Các nhiệm vụ của hệ thông tin địa lý - GIS

12/31/2020 - 12:00 AM
Hệ thông tin địa lý là một công cụ máy tính để lập bản đồ và phân tích các sự vật, hiện tượng thực trên trái đất. Mục đích chung của hệ thông tin địa lý là thực hiện sáu nhiệm vụ: Nhập dữ liệu, Thao tác dữ liệu, Quản lý dữ liệu, Hỏi đáp và phân tích và Hiển thị.
Nhập dữ liệu
Để dữ liệu địa lý có thể được dùng cho GIS thì dữ liệu này phải được chuyển sang dạng số thích hợp. Quá trình chuyển dữ liệu từ bản đồ giấy sang các file dữ liệu dạng số được gọi là quá trình số hóa.
Công nghệ GIS hiện đại có thể thực hiện tự động quá trình này với công nghệ quét ảnh cho các đối tượng lớn. Đối với những đối tượng nhỏ hơn đòi hỏi một số quá trình số hóa thủ công – bàn số hóa. Ngày nay, nhiều dạng dữ liệu địa lý thực sự có các định dạng tương thích GIS. Những dữ liệu này có thể thu được từ các nhà cung cấp dữ liệu và được nhập trực tiếp vào hệ thống thông tin địa lý.

Các nhiệm vụ của hệ thông tin địa lý. Nguồn: Internet
Thao tác dữ liệu
Trong một số trường hợp, các dạng dữ liệu đòi hỏi được chuyển dạng và thao tác theo một số cách để có thể tương thích với một hệ thống nhất định. Ví dụ, các thông tin địa lý có giá trị biểu diễn khác nhau tại các tỷ lệ khác nhau như hệ thống đường phố được chi tiết hóa trong file về giao thông, kém chi tiết hơn trong file điều tra dân số và có mã bưu điện trong mức vùng,…
Khi các thông tin này được kết hợp với nhau, chúng phải được chuyển về cùng một tỷ lệ. Đây là sự chuyển dạng tạm thời cho mục đích hiển thị hoặc cố định cho yêu cầu phân tích thống kê, phân tích địa lý,... Công nghệ GIS cung cấp nhiều công cụ cho thao tác trên dữ liệu không gian và loại bỏ dữ liệu không cần thiết.
Quản lý dữ liệu
Những dự án GIS nhỏ có thể lưu các thông tin địa lý dưới dạng các file đơn giản. Tuy nhiên, khi kích cỡ dữ liệu trở nên lớn hơn, số lượng nguwofi dùng nhiều lên thì cần sử dụng hệ quản trị cơ sở dữ liệu để giúp cho việc lưu giữ, tổ chức và quản lý thông tin.
Hệ quản trị cơ sở dữ liệu là một phần mềm quản lý cơ sở dữ liệu. Hiện nay có nhiều cấu trúc quản trị cơ sở dữ liệu khác nhau nhưng cấu trúc quan hệ trong GIS đạt hiệu quả cao nhất. Trong cấu trức quan hệ, các dữ liệu được lưu trữ ở dạng các bảng.
Trong các bảng khác nhau, các trường thuộc tính chung được dùng để liên kết các bảng này với nhau. Do sự linh hoạt nên cấu trúc đơn giản này được sử dụng và triển khai khá rộng rãi trong các ứng dụng cả trong và ngoài GIS.
Hỏi đáp và phân tích
Khi đã có hệ thống GIS lưu giữ các thông tin địa lý, chúng ta có thể bắt đầu hỏi các câu đơn giản như: Ai là chủ mảnh đất ở đầu phố? Hai vị trí cách nhau bao xa? Vùng đất dành cho hoạt động công nghiệp ở đâu?...
Các câu hỏi phân tích GIS đưa ra gợi ý cho bạn: Các vị trí thích hợp cho xây dựng các tòa nhà mới nằm ở đâu? Kiểu đất ưu thế cho loại cây nào đó là gì? Nếu xây dựng một đường quốc lộ mới ở đây, giao thông sẽ chịu ảnh hưởng như thế nào?
GIS cung cấp cả khả năng hỏi đáp đơn giản “chỉ và nhấn” và công cụ phân tích, thuật toán tinh vi để cung cấp kịp thời thông tin, đưa ra những gợi ý cho những người quản lý và phân tích. Các hệ GIS hiện đại có nhiều công cụ phân tích hiệu quả, trong đó có hai công cụ quan trọng đặc biệt là phân tích liền kề và phân tích chồng xếp. Ví dụ như: phân tích liền kề: Tổng số khách trong bán kính 10km khu hàng? Những lô đất trong khoảng  60m từ mặt đường?.. Để trả lời những câu hỏi này, GIS sử dụng phương pháp vùng đệm để xác định mối quan hệ liền kề giữa các đối tượng với đối tượng xác định. Còn chồng xếp là quá trình tích hợp các lớp thông tin khác nhau. Các thao tác phân tích đòi hỏi một hoặc nhiều lớp dữ liệu phải được liên kết vật lý. Sự chồng xếp này là sự kết hợp các dữ liệu về đất, độ dốc, thảm thực vật hoặc sở hữu đất với định giá thuế.
Hiển thị
Với nhiều thao tác trên dữ liệu địa lý, kết quả cuối cùng GIS hiển thị tốt nhất duwois dạng bản đồ hoặc biểu đồ. Bản đồ khá hiệu quả trong lưu giữ, trao đổi thông tin địa lý và giúp các nhà quản lý, phân tích dễ hình dung hơn.
GIS cung cấp nhiều công cụ mới và thú vị để mở rộng tính khoa học, nghệ thuật trong ngành bản đồ. Bản đồ hiển thị có thể được kết hợp với các bản báo cáo, hình ảnh ba chiều, ảnh chụp và những dữ liệu khác nhằm cung cấp thông tin rõ ràng hơn tới người dùng.
Sign up for the newsletter Register