Bản đồ cung cấp cho chúng ta bao quát đồng thời những phạm vi bất kỳ của bề mặt trái đất, từ một khu vực không lớn đến một quốc gia, một châu lục và toàn bộ trái đất. Hơn nữa, mọi công tác nghiên cứu địa lý và nghiên cứu khoa học về trái đất đều được bắt đầu từ bản đồ và kết thúc bằng bản đồ chính xác, hoàn chỉnh hơn.
Ý nghĩa của bản đồ trong thực tiễn
Bản đồ là mô hình không gian cho chúng ta biết hình dáng, độ lớn, vị trí tương hỗ của các đối tượng trong không gian như tọa độ, độ dài, diện tích, độ sâu,… Bản đồ mang nhiều thông tin đặc trưng về số lượng, cấu trúc và sự phân bố của các đối tượng, hiện tượng. Chính vì vậy, trong thực tiễn, bản đồ đóng góp ý nghĩa cực kỳ to lớn.
- Bản đồ mang ý nghĩa là người dẫn đường trên bộ, trên biển và trên không. Bản đồ là tài liệu không thể thiếu trong quân sự. Nó cung cấp các thông tin về địa hình để vạch ra kế hoạch tác chiến.
- Trong công nghiệp, xây dựng, giao thông vận tải,…bản đồ dùng để khảo sát, thiết kế, nhất là các bản đồ địa hình tỷ lệ lớn.
- Bản đồ được dùng để quy hoạch, quản lý đất đai, phân vùng quy hoạch đất, xây dựng thủy lợi trong lĩnh vực nông nghiệp.
- Trong giáo dục, bản đồ là giáo cụ trực quan, là cuốn “sách giáo khoa” thứ hai trong công tác giảng dạy và học tập các môn địa lý và lịch sử. Bản đồ còn là công cụ để tuyên truyền, quảng bá hình ảnh đất nước, khẳng định chủ quyền dân tộc với toàn thế giới.
- Trong kinh tế – xã hội, bản đồ là phương tiện không thể thiếu trong ngành Du lịch. Bản đồ là công cụ hỗ trợ đắc lực cho việc quy hoạch định hướng phát triển kinh tế cho mỗi quốc gia, mỗi ngành kinh tế xã hội.
Bản đồ là tài liệu pháp lý quan trọng trong công tác quản lý Nhà nước nói chung và trong ngành Địa chính nói riêng.
Ý nghĩa của bản đồ trong khoa học
Công tác nghiên cứu địa lý và nghiên cứu khoa học về trái đất đều bắt đầu từ bản đồ và kết thúc bằng bản đồ. Các kết quả nghiên cứu đều được thể hiện lên bản đồ chính xác, hoàn chỉnh hơn. Bằng các bản đồ, chúng ta có thể tìm ra các quy luật phát triển và sự phân bố không gian của các đối tượng, các hiện tượng được thể hiện trên bản đồ. Vì vậy, trong lĩnh vực khoa học, bản đồ mang ý nghĩa: hướng phát triển kinh tế cho mỗi quốc gia, mỗi ngành kinh tế xã hội.
- Bản đồ là công cụ để nghiên cứu khoa học trong nhiều ngành kinh tế.
- Bản đồ là nguồn cung cấp thông tin cần thiết và chính xác.
- Bản đồ cho ta cái nhìn tổng quan như nhìn mô hình không gian khách quan thực tế.
Trước cuộc cách mạng công nghiệp 4.0, bản đồ đã vượt ra khỏi khuôn khổ của từng quốc gia, từng lãnh thổ. Đó là việc sử dụng và thành lập hệ thống Thông tin địa lý (GIS) để bố trí lực lượng sản xuất khai thác và bảo vệ tài nguyên thiên nhiên, môi trường, dân số và sự phát triển. Sự phát triển của thế giới trong lĩnh vực bản đồ đòi hỏi một khối lượng sản phẩm bản đồ lớn về cả số lượng và chủng loại.